Hoàng hậu là gì? Hoàng hậu có quyền lực như thế nào?

Hoàng hậu là gì? Hoàng hậu có quyền lực như thế nào? Đây là những câu hỏi mà nhiều người có thể tò mò khi nghe đến danh hiệu này. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ giới thiệu cho bạn về khái niệm, lịch sử và vai trò của hoàng hậu trong các nền văn hóa khác nhau, đặc biệt là Trung Quốc và Việt Nam.

Mời bạn cùng Hoa Dalat Travel tìm hiểu khái niệm hoàng hậu là gì? hoàng hậu có quyền lực như thế nào qua bài viết dưới đây nhé!

[toc]

Để hiểu rõ hơn về hoàng hậu, chúng ta cần biết về nguồn gốc và ý nghĩa của danh hiệu này. Vậy hoàng hậu là gì? Cùng chúng mình theo dõi bài viết dưới đây nhé!

Hoàng hậu là gì?	Hoàng hậu là danh hiệu dành cho chính thê của hoàng đế, do hoàng đế sắc phong.
Hoàng hậu có quyền lực như thế nào?	Hoàng hậu không chỉ phụ trách các vấn đề ở hậu cung, mà còn có thể ảnh hưởng đến chính trị và các chính sách của đất nước.
Một số hoàng hậu nổi tiếng ở thế giới	Cleopatra VII (69-30 TCN) hoàng hậu của Ai Cập, Hoàng hậu Michiko, vợ của Thiên hoàng Akihito,…
Một số hoàng hậu nổi tiếng ở Việt Nam	Đại Thắng Minh hoàng hậu Dương Vân Nga, Nam Phương hoàng hậu,…

1. Hoàng hậu là gì?

Hoàng hậu là danh hiệu dành cho chính thê của hoàng đế, do hoàng đế sắc phong. Danh hiệu này tồn tại trong thế giới đồng văn Đông Á, bao gồm Trung Quốc, Nhật Bản, Hàn Quốc và Việt Nam. Hoàng hậu nắm giữ địa vị cao quý nhất trong số tất cả những người vợ của hoàng đế, là người duy nhất được cử hành nghi thức đại hôn với hoàng đế. Phi tần có con trai được phong thái tử cũng không thể trở thành hoàng hậu nếu như chính thất hoàng hậu của hoàng đế vẫn còn tại vị, chỉ được phong hoàng thái hậu sau khi con lên ngôi và nhận thụy hiệu hoàng hậu sau khi mất.

2. Nguồn gốc của danh hiệu Hoàng hậu

Trong ngôn ngữ Việt Nam, hoàng hậu thường chỉ chung vợ của vua, từ quốc vương đến hoàng đế. Trên thực tế, vợ của quốc vương gọi là vương hậu (王后), chữ vương (王) tiếng Trung đọc hơi giống chữ hoàng (皇) nên mới xảy ra hiểu lầm. Ngoài ra nhiều người nhầm lẫn nữ hoàng (女皇) với hoàng hậu. Điều này khá sai lệch, vì danh xưng nữ hoàng dùng để chỉ hoàng đế nữ của một quốc gia (như Lý Chiêu Hoàng của lịch sử Việt Nam hay Võ Tắc Thiên của lịch sử Trung Quốc), không phải vợ của hoàng đế nam.

Trong lịch sử Việt Nam, có nhiều hoàng hậu nổi tiếng, như Đại Thắng Minh hoàng hậu Dương Vân Nga, người duy nhất làm hoàng hậu 2 triều trong lịch sử Việt Nam; Từ Dụ hoàng thái hậu, người đứng đầu nội cung nhà Lý và có ảnh hưởng lớn đến chính trị; Diệu phi Mai Thị Vàng, người được coi là mẫu nghi thiên hạ và có công cứu giúp nhà Lê; Nam Phương hoàng hậu, hoàng hậu cuối cùng của Việt Nam và là người vợ duy nhất của vua Bảo Đại.

Ngoài ra, chính thê của một quân chủ ngoài Trung Quốc, mang những danh hiệu tương đương với hoàng đế như sa hoàng của Đế quốc Nga, hoàng đế La Mã thần thánh của Thánh chế La Mã; hay thiên hoàng của Nhật Bản, cũng đều được gọi là hoàng hậu, tức empress.

3. Những tước vị đăng đối

Danh vị [Hoàng hậu] có thể dịch đối với một số tước vị tương tự, vợ của các quốc chủ thuộc những quốc gia thuộc các nhóm Trung-Nam Á hoặc Đông Âu khác. Ví dụ:

• Basilinna: nguyên ngữ [βασιλίννα], danh hiệu dành cho các vợ của Basileus thời Hy Lạp cổ đại.
• Augusta: nguyên ngữ [αὐγούστα], là vinh hiệu dành cho các Hoàng hậu của Đế quốc La Mã và Đế quốc Byzantine.
• Padshah Begum: nguyên ngữ [بیگم پادشاه], danh hiệu dành cho vợ cả của các Hoàng đế của Đế quốc Mogul.
• Haseki sultan: nguyên ngữ [خاصکى سلطان], danh hiệu dành cho vợ cả của các Sultan cai trị Đế quốc Ottoman.
• Bānbishnān bānbishn: có nghĩa [Queen of Queens] theo Anh ngữ, là vợ của các Šāhanšāh của Iran.

4. Hoàng hậu có quyền lực như thế nào?

Theo những thông tin mà chúng tôi tìm được, các vị Hoàng hậu có quyền lực rất lớn trong lịch sử Trung Hoa cổ đại. Họ không chỉ phụ trách các vấn đề ở hậu cung, mà còn có thể ảnh hưởng đến chính trị và các chính sách của đất nước.

Họ là mẫu nghi thiên hạ, được tham dự các nghi lễ trọng đại bên cạnh Hoàng đế. Họ cũng có quyền phong thưởng và trừng phạt các phi tần, quản lý các phủ của các Hoàng tử, và nhận được triều kiến của các Hoàng tử phi hay Mệnh phụ phu nhân. Họ là hình mẫu cho tất cả phụ nữ trong thiên hạ, và là người có địa vị cao quý nhất trong số tất cả những người vợ của Hoàng đế.

5. Một số hoàng hậu nổi tiếng ở thế giới

Trong lịch sử thế giới, có rất nhiều hoàng hậu nổi tiếng, mỗi người đều có những đóng góp và dấu ấn riêng. Dưới đây là một số hoàng hậu nổi tiếng nhất:

Võ Tắc Thiên (624 – 705) là vị hoàng hậu duy nhất trong lịch sử Trung Quốc, đồng thời cũng là người phụ nữ duy nhất nắm giữ ngôi vị hoàng đế của đất nước này. Bà là một nhân vật quyền lực và tài năng, đã có những đóng góp to lớn cho sự phát triển của Trung Quốc thời nhà Đường.

Marie Antoinette (1755 – 1793) là hoàng hậu nước Pháp từ năm 1774 đến năm 1792. Bà là vợ của Louis XVI, vị vua cuối cùng của triều đại Bourbon. Marie Antoinette là một nhân vật gây nhiều tranh cãi, bà bị coi là một người xa hoa và vô trách nhiệm, là một trong những nguyên nhân dẫn đến cuộc Cách mạng Pháp.

Ngoài ra, còn có rất nhiều hoàng hậu khác cũng nổi tiếng và được nhiều người biết đến, như:

• Hoàng hậu đầu tiên của Đế chế La Mã, Livia Drusilla.
• Hoàng hậu quyền lực nhất của Đông La Mã, Theodora.
• Hoàng hậu cuối cùng của Đông La Mã, Maria xứ Trebizond.
• Marfa Samuilovna Skavronskaya, Hoàng hậu đầu tiên của Đế quốc Nga, sau thành Nữ hoàng với tên gọi Yekaterina I.
• Hoàng hậu Sisi, vị Hoàng hậu nổi tiếng của Đế quốc Áo.
• Uyển Dung, vị Hoàng hậu cuối cùng của nhà Thanh.
• Hoàng hậu Michiko, vợ của Thiên hoàng Akihito.
• Thần Công hoàng hậu, vị Hoàng hậu chiến binh theo truyền thuyết Nhật Bản.

6. Một số hoàng hậu nổi tiếng ở Việt Nam

Nguyên Phi Ỷ Lan (1040 – 1117) là một vị hoàng hậu tài năng và đức độ trong lịch sử Việt Nam. Bà là người có công lớn trong việc giúp đỡ vua Lý Thánh Tông trị vì đất nước, đưa đất nước đến thời kỳ thịnh trị. Nguyên Phi Ỷ Lan là một biểu tượng của người phụ nữ Việt Nam thông minh, tài năng và đức độ.

Nam Phương Hoàng hậu (1914 – 1963) là vợ của vua Bảo Đại, vị vua cuối cùng của nhà Nguyễn. Hoàng hậu Nam Phương thật là Nguyễn Hữu Thị Lan, là vị hoàng hậu cuối cùng của các triều đại phong kiến Việt Nam. Lúc sinh thời, bà là người phụ nữ nức tiếng xứ An Nam về lòng nhân từ và nhan sắc.

Được biết, trước khi trở thành vợ của Bảo Đại, hoàng hậu Nam Phương đã được vinh danh tại các cuộc thi sắc đẹp mà đỉnh cao là 3 lần giành giải Hoa hậu Đông Dương. Bà là một người phụ nữ xinh đẹp, tài năng và có học thức. Nam Phương Hoàng hậu là một biểu tượng của người phụ nữ Việt Nam hiện đại, vừa có tài vừa có sắc.

Đại Thắng Minh hoàng hậu Dương Vân Nga (952-1000), người duy nhất làm hoàng hậu 2 triều trong lịch sử Việt Nam. Bà là vợ của vua Đinh Tiên Hoàng và vua Lê Đại Hành, và là mẹ của vua Lê Long Đĩnh. Bà có công cùng chồng thống nhất đất nước, đánh bại quân xâm lược, và truyền ngôi cho con trai.

Từ Dụ hoàng thái hậu (1079-1117), người đứng đầu nội cung nhà Lý và có ảnh hưởng lớn đến chính trị. Bà là vợ của vua Lý Nhân Tông và mẹ của vua Lý Thần Tông. Bà có công cùng chồng đánh bại quân Tống, bảo vệ chủ quyền biển đảo, và thúc đẩy sự phát triển của văn hóa, giáo dục và kinh tế.

Linh Hiển hoàng hậu – chính thất của Lý Thái Tổ, sinh mẫu của Lý Thái Tông và Uy Minh vương Lý Nhật Quang. Có thuyết cho rằng bà là con gái của Dương hoàng hậu và Lê Đại Hành.

Thượng Dương hoàng hậu – chính thất của Lý Thánh Tông, vốn dĩ được tôn làm Hoàng thái hậu nhiếp chính. Sau do sự tranh đoạt của Linh Nhân thái hậu mà bị bức chết, cùng 72 cung nữ khác.

Linh Từ quốc mẫu – chính thất của Lý Huệ Tông. Bà nổi tiếng vì là mẹ của Lý Chiêu Hoàng và Hiển Từ Thuận Thiên hoàng hậu. Sau khi nhà Lý bị nhà Trần thay thế, Linh Từ quốc mẫu sau đó lấy Trần Thủ Độ – người được cho là đạo diễn lớn nhất diễn ra cuộc đổi ngôi giữa hai triều đại này.

Bắc Cung hoàng hậu Lê Ngọc Hân – trắc thất của Quang Trung Đế Nguyễn Huệ. Vốn là công chúa nhà Lê trung hưng, con gái Lê Hiển Tông. Nổi tiếng với cuộc hôn nhân chính trị, Lê Ngọc Hân thường được nhắc đến trong rất nhiều truyền thuyết xoay quanh về Nguyễn Huệ.

Thừa Thiên Cao Hoàng hậu – chính thất của Hoàng đế Gia Long, sinh mẫu của Anh Duệ Hoàng thái tử Nguyễn Phúc Cảnh. Hoàng hậu đầu tiên của triều Nguyễn, Thừa Thiên Cao Hoàng hậu nổi danh với vị thế vợ cả của Hoàng đế Gia Long, và cũng là Hoàng hậu duy nhất của triều Nguyễn được “song táng” cùng Hoàng đế trong hoàng lăng, vì các Hoàng hậu (do truy phong) khác đều được chôn ở mộ phần riêng so với Hoàng đế.

7. Sự khác biệt giữa hoàng hậu và phi tần là gì?

Hoàng hậu và phi tần là hai danh xưng thường được sử dụng trong các triều đình. Dưới đây là mô tả về sự khác biệt giữa hoàng hậu và phi tần:

7.1. Vị trí và quyền lực

• Hoàng Hậu: Là vợ chính thức của vua, thường là người có vị trí cao nhất trong hậu cung và đôi khi còn được xem như người phụ nữ duy nhất được công nhận là vợ chính thức.
• Phi Tần: Là những người phụ nữ ở trong hậu cung, có thể là những người có quan hệ với vua nhưng không phải là vợ chính thức. Phi tần thường có vị trí thấp hơn trong hậu cung và quyền lực của họ thường bị hạn chế so với hoàng hậu.

7.2. Phụ trách nhiệm và nhiệm vụ

• Hoàng Hậu: Thường có trách nhiệm tham gia vào các nghi lễ, sự kiện quan trọng, và đôi khi tham gia vào các quyết định chính trị. Hoàng hậu cũng thường được kỳ vọng giữ vai trò của một biểu tượng văn hóa và đạo đức.
• Phi Tần: Chủ yếu phục vụ cho vua trong các hoạt động hằng ngày, nhưng thường không được tham gia vào các sự kiện quan trọng hay quyết định lớn trong triều đình.

7.3. Địa vị xã hội và giao tiếp

• Hoàng Hậu: Thường được xem là người phụ nữ đứng ở đỉnh cao xã hội và thường được tôn trọng và ngưỡng mộ nhiều hơn so với phi tần. Hoàng hậu có thể có ảnh hưởng lớn đến ý kiến và xu hướng xã hội.
• Phi Tần: Thường ít được biết đến hoặc được xã hội biết đến ít hơn. Địa vị xã hội của phi tần thường thấp hơn và không có nhiều quyền lực ngoại trừ quyền lợi của họ trong hậu cung.

Tuy nhiên, sự khác biệt giữa hoàng hậu và phi tần có thể thay đổi tùy thuộc vào triều đình, văn hóa cụ thể và thời kỳ lịch sử.

Bạn đã đọc xong bài viết về hoàng hậu là gì? Hoàng hậu có quyền lực như thế nào?. Bạn đã biết về khái niệm, lịch sử và vai trò của hoàng hậu trong các nền văn hóa khác nhau, đặc biệt là Trung Quốc và Việt Nam. Mong rằng những thông tin bên trên sẽ là những kiến thức bổ ích đối với bạn. Cảm ơn bạn đã luôn theo dõi chúng tôi!

dulichdalat.pro Tháng Tư 22, 2024