Thành phố là gì? Thành phố trực thuộc tỉnh là gì?

Thành phố là gì? Thành phố là một đơn vị hành chính quan trọng trong hệ thống hành chính của Việt Nam. Thành phố trực thuộc tỉnh là loại hình thành phố có vai trò quan trọng trong phát triển kinh tế – xã hội của một tỉnh, hoặc một vùng lãnh thổ liên tỉnh hoặc một số lĩnh vực đối với cả nước.

Hãy cùng Hoa Dalat Travel tìm hiểu thành phố là gì và những thông tin liên quan để thấy được những điều thú vị xoay quanh thuật ngữ này nhé!

[toc]

Thành phố là gì?	Thành phố là một khu định cư tập trung đông dân cư, có các cơ sở hạ tầng phát triển và đa dạng về kinh tế, văn hóa, xã hội. Thành phố có thể là một trung tâm thương mại, công nghiệp, văn hóa, hoặc cả ba.
Thành phố trực thuộc tỉnh là gì?	Là đơn vị hành chính cấp huyện, thường là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hoá, khoa học kĩ thuật, dịch vụ, đầu mối giao thông, giao Iưu của một tỉnh hoặc vùng liên tỉnh hoặc cả nước.
Vai trò của thành phố trực thuộc tỉnh	Thúc đẩy sự phát triển kinh tế – xã hội của một tỉnh, hoặc một vùng lãnh thổ liên tỉnh hoặc một số lĩnh vực đối với cả nước.
Các thành phố nổi tiếng ở Việt Nam	Ngoài các thành phố lớn, Việt Nam còn có nhiều thành phố nổi tiếng khác, bao gồm: Huế, Hội An, Nha Trang, Phú Quốc, Sapa, Đà Lạt,…

1. Thành phố là gì?

Thành phố là một khu định cư đô thị có dân số lớn, có một cơ chế hành chính, pháp lý và vị thế lịch sử cụ thể dựa trên luật pháp địa phương. Thành phố thường có nhiều khu nhà ở, khu công nghiệp, và khu thương mại cùng với những trách nhiệm quản lý có thể có liên quan đến một vùng rộng hơn

Ở Việt Nam, thành phố được xác định theo nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội hoặc Quốc hội dựa trên một số tiêu chí nhất định như diện tích, dân số, tình trạng công trình hạ tầng xã hội hay mức độ quan trọng về kinh tế, chính trị. Có nhiều loại hình thành phố khác nhau, như thành phố trực thuộc trung ương, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương, và thành phố thuộc tỉnh

Ngoài ra, thành phố còn có thể được phân loại theo mức độ đô thị hóa, dân số, kinh tế, văn hóa, lịch sử, địa lý, v.v. Một số ví dụ về các thành phố nổi tiếng trên thế giới là Tokyo, New York, London, Paris, Beijing, v.v

2. Thành phố trực thuộc tỉnh là gì?

Thành phố thuộc tỉnh là một loại hình đơn vị hành chính cấp hai tại Việt Nam, tương đương với huyện, quận, thị xã và thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương. Thành phố thuộc tỉnh là một đô thị và là trung tâm hành chính, kinh tế của một tỉnh.

Thành phố trực thuộc tỉnh là một đơn vị hành chính cấp huyện, có vai trò là trung tâm chính trị, kinh tế, văn hoá, khoa học kĩ thuật, dịch vụ, đầu mối giao thông, giao lưu của một tỉnh hoặc vùng liên tỉnh hoặc cả nước, góp phần thúc đẩy sự phát triển kinh tế – xã hội của một tỉnh, hoặc một vùng lãnh thổ liên tỉnh hoặc một số lĩnh vực đối với cả nước.

3. Quy định về thành phố trực thuộc tỉnh

Theo luật định, thành phố trực thuộc tỉnh phải đạt một số tiêu chí nhất định, như tỷ lệ lao động phi nông nghiệp từ 75% trở lên, cơ sở hạ tầng được xây dựng tiến tới tương đối đồng bộ và hoàn chỉnh, quy mô dân số từ 10 vạn người trở lên, mật độ dân số bình quân từ 8.000 người trên một km trở lên (Nghị định số 72/2001/NĐ-CP ngày 05.10.2001 của Chính phủ về việc phân loại đô thị và phân cấp quản lí đô thị).

Mỗi tỉnh chỉ có một thành phố trực thuộc, còn lại là các huyện, thị xã. Việc thành lập, điều chỉnh địa giới hành chính thành phố trực thuộc tỉnh do chính phủ quyết định, dựa trên đề nghị của Chủ tịch Uỷ ban nhân dân tỉnh (nơi có đô thị đó) và đề nghị của bộ trưởng Bộ Nội vụ.

Khoản 1 Điều 110 trong Hiến pháp 2013 quy định như sau

“1. Các đơn vị hành chính của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam được phân định như sau:

• Nước chia thành tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương;
• Tỉnh chia thành huyện, thị xã và thành phố thuộc tỉnh; thành phố trực thuộc trung ương chia thành quận, huyện, thị xã và đơn vị hành chính tương đương;
• Huyện chia thành xã, thị trấn, thị xã và thành phố thuộc tỉnh chia thành phường và xã; quận chia thành phường.
• Đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt do Quốc hội thành lập”.

Bên cạnh đó, Luật tổ chức chính quyền địa phương 2015 quy định tại Điều 2 như sau:

“Các đơn vị hành chính của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam gồm có:

• Tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương (sau đây gọi chung là cấp tỉnh);
• Huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương (sau đây gọi chung là cấp huyện);
• Xã, phường, thị trấn (sau đây gọi chung là cấp xã);
• Đơn vị hành chính – kinh tế đặc biệt.”

Như vậy, thành phố thuộc tỉnh nằm ở cấp hành chính thứ 2 trong 3 cấp hành chính (cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã) của Việt Nam.

Tuy nhiên, so với các quận, huyện, thị xã, thì thành phố thuộc tỉnh thường lớn hơn và có vị thế quan trọng hơn. Vai trò này được ghi rõ trong Nghị định số 15/2007/NĐ-CP của Chính phủ: Thành phố thuộc tỉnh có vị trí là trung tâm chính trị, kinh tế – xã hội hoặc là trung tâm kinh tế, văn hóa, xã hội, khoa học kỹ thuật, du lịch, dịch vụ, đầu mối giao thông của tỉnh và giao lưu trong nước, quốc tế; có vai trò thúc đẩy sự phát triển kinh tế – xã hội liên huyện, liên tỉnh và vùng lãnh thổ (điều 5).

Cũng theo nghị định này thì thành phố thuộc tỉnh là đơn vị hành chính cấp huyện loại I trong tổng số các loại.

4. Để trở thành thành phố trực thuộc tỉnh cần những điều kiện gì?

Một đơn vị hành chính muốn được nâng cấp lên thành phố thuộc tỉnh phải thỏa mãn các tiêu chuẩn sau đây, theo quy định tại Điều 5, Mục 2, Chương I của Nghị quyết số 1211/2016/UBTVQH13 do Ủy ban Thường vụ Quốc hội ban hành năm 2016:

“Điều 5. Tiêu chuẩn của thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương

• Quy mô dân số từ 150.000 người trở lên.
• Diện tích tự nhiên từ 150 km2 trở lên.

Đơn vị hành chính trực thuộc:

1. a) Số đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc có từ 10 đơn vị trở lên;
2. b) Tỷ lệ số phường trên tổng số đơn vị hành chính cấp xã từ 65% trở lên.

• Đã được xếp loại là đô thị loại I, II hoặc III; hoặc vùng dự kiến lập thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc trung ương đã đạt tiêu chuẩn của đô thị loại I, II hoặc III.
• Cơ cấu và trình độ phát triển kinh tế – xã hội đạt quy định tại Phụ lục 1 ban hành kèm theo Nghị quyết này.”

5. Một thành phố thuộc tỉnh ở Việt Nam

Một thành phố thuộc tỉnh được chia ra thành nhiều phường (phần nội thành) và xã (phần ngoại thành). Tính đến năm 2020, Việt Nam có 7 thành phố thuộc tỉnh có mức độ đô thị hóa cao, chỉ có phường trực thuộc mà không còn xã nào trực thuộc là: Bắc Ninh, Dĩ An, Đông Hà, Huế, Sóc Trăng, Thủ Dầu Một và Vĩnh Long.

Đến ngày 1 tháng 1 năm 2021, Việt Nam có 79 thành phố thuộc tỉnh. Trong đó:

– 58 thành phố là tỉnh lỵ

– 21 thành phố không phải là tỉnh lỵ

– 1 tỉnh có 4 thành phố trực thuộc: Quảng Ninh (Hạ Long, Móng Cái, Uông Bí, Cẩm Phả)

– 3 tỉnh có 3 thành phố trực thuộc:

• Bình Dương: Thủ Dầu Một, Dĩ An, Thuận An
• Đồng Tháp: Cao Lãnh, Hồng Ngự, Sa Đéc
• Kiên Giang: Rạch Giá, Hà Tiên, Phú Quốc

– 12 tỉnh có 2 thành phố trực thuộc:

• Thái Nguyên: Thái Nguyên, Sông Công
• Vĩnh Phúc: Vĩnh Yên, Phúc Yên
• Hải Dương: Hải Dương, Chí Linh
• Ninh Bình: Ninh Bình, Tam Điệp
• Thanh Hóa: Thanh Hóa, Sầm Sơn
• Quảng Nam: Tam Kỳ, Hội An
• Khánh Hòa: Nha Trang, Cam Ranh
• Lâm Đồng: Đà Lạt, Bảo Lộc
• Đồng Nai: Biên Hòa, Long Khánh
• Bà Rịa – Vũng Tàu: Bà Rịa, Vũng Tàu
• An Giang: Long Xuyên, Châu Đốc
• Hậu Giang: Vị Thanh, Ngã Bảy

– 42 tỉnh còn lại có 1 thành phố trực thuộc tỉnh

• Thành phố có diện tích lớn nhất là Hạ Long (Quảng Ninh) với 1.119,36 km2.
• Thành phố có diện tích nhỏ nhất là Sầm Sơn (Thanh Hóa) với 44,94 km2.
• Thành phố có nhiều đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc nhất là Thanh Hóa (Thanh Hóa) với 34 đơn vị hành chính cấp xã (30 phường và 4 xã).
• Thành phố có ít đơn vị hành chính cấp xã trực thuộc nhất là Ngã Bảy (Hậu Giang) với 6 đơn vị hành chính cấp xã (4 phường và 2 xã).
• Thành phố có nhiều xã nhất là Quảng Ngãi (Quảng Ngãi) với 14 xã.
• Có 7 thành phố chỉ có phường, không có xã trực thuộc là: Bắc Ninh (Bắc Ninh), Dĩ An (Bình Dương), Đông Hà (Quảng Trị), Huế (Thừa Thiên Huế), Sóc Trăng (Sóc Trăng), Thủ Dầu Một (Bình Dương), Vĩnh Long (Vĩnh Long).
• Thành phố có nhiều phường nhất là Thanh Hóa (Thanh Hóa) với 30 phường.
• Thành phố có ít phường nhất là Phú Quốc (Kiên Giang) với 2 phường.
• Thành phố đảo duy nhất của Việt Nam là Phú Quốc (Kiên Giang).

6. Khung điểm phân loại đơn vị hành chính của thành phố trực thuộc tỉnh

6.1. Điểm phân loại đơn vị hành chính là gì?

Điểm phân loại đơn vị hành chính là tổng số điểm đạt được của các tiêu chuẩn về quy mô dân số, diện tích tự nhiên, số đơn vị hành chính trực thuộc, trình độ phát triển kinh tế – xã hội và các yếu tố đặc thù của đơn vị hành chính đó. Tổng số điểm tối đa của các tiêu chí là 100 điểm.

6.2. Khung điểm phân loại

– Đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã được xếp loại I khi có tổng số điểm từ 75 điểm trở lên.

– Đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã được xếp loại II khi có tổng số điểm từ 50 điểm đến dưới 75 điểm.

– Đơn vị hành chính cấp tỉnh, cấp huyện, cấp xã không đạt khung điểm xác định loại I, loại II thì được phân loại III.

7. Các thành phố nổi tiếng ở Việt Nam

Ngoài các thành phố lớn, Việt Nam còn có nhiều thành phố nổi tiếng khác, bao gồm:

• Huế: Thành phố cổ kính với những di tích lịch sử của triều đại nhà Nguyễn.
• Hội An: Thành phố cổ với những ngôi nhà cổ kính, mang đậm nét kiến trúc độc đáo.
• Nha Trang: Thành phố biển nổi tiếng với những bãi biển đẹp, hoang sơ.
• Phú Quốc: Đảo lớn nhất Việt Nam, nổi tiếng với những bãi biển đẹp, rừng nguyên sinh và các khu nghỉ dưỡng cao cấp.
• Sapa: Thành phố miền núi với những bản làng dân tộc thiểu số, mang đậm nét văn hóa bản địa.

Trên đây là những thông tin cơ bản về thành phố, thành phố trực thuộc tỉnh và số lượng thành phố trực thuộc tỉnh hiện nay ở Việt Nam. Hy vọng những thông tin này sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về khái niệm thành phố, thành phố trực thuộc tỉnh và vai trò của thành phố trực thuộc tỉnh trong phát triển kinh tế – xã hội của Việt Nam. Cảm ơn bạn đã luôn quan tâm, theo dõi bài viết thành phố là gì của chúng tôi!

8. Những câu hỏi thường gặp về chủ đề thành phố là gì

dulichdalat.pro Tháng Tư 22, 2024